Duarte Lôbo 1565-1646In de muziek valt de Portugese renaissance in het begin van de 17e eeuw, wat laat is ten op zichte van de andere landen in Europa. De werken van de school van Évora met belangrijkste componisten Filipe de Magelhães, Manuel Cardoso en Duarte Lôbo kwamen tot stand in redelijke afzondering van de revolutionaire ontwikkelingen in Italië, met name Venetië waar de barok al was begonnen, en ademen daardoor nog helemaal de sfeer van Palestrina.
De werken van de eerste twee werden alleen gedrukt door de lokale Portugese pers, maar Lôbo kwam voor in het breed verspreide Liber Missarum (1621) van de gerenommeerde Antwerpse uitgeverij Plantijn. Zijn achtstemmige Missa pro defunctis (=requiem) zat daarbij en dankzij die bundel werd hij breder bekend in heel Europa.
De grote aardbeving in Lissabon op Allerzielen van 1755 veroorzaakte een cultuurschok in heel Europa en luidde de ontwikkeling in van de seismologie.Een gelukje, want helaas is de meeste Portugese renaissancekunst verloren gegaan tijdens de verschrikkelijke aardbeving in 1755 (Richter 9 = tenminste 100x sterker dan Haiti 2010, met tsunami en vuurstormen), die Lissabon en wijde omgeving totaal verwoestte, waaronder ook de enorme muziekbibliotheek aangelegd door koning João IV.
Dit requiem bevat niet alle misteksten: de langere onderdelen van het ordinarium (Gloria, Credo) ontbreken. Maar ook van het proprium mist hier de strenge Sequentia (Dies Irae), zoals wel vaker voorkomt. Misschien zijn daarom sommige moderne musicologen geneigd het apart geschreven troostrijke begrafenismotet Audivi vocem erbij te rekenen, hoewel het zesstemmig is en meer etherisch.
Christoffel Plantijn 1520-1589 (P.P.Rubens)
Introitus
Requiem aeternam dona eis Domine
Et lux perpetua luceat eis
Te decet hymnus Deus in Sion
Et tibi reddetur votum in Jerusalem
Exaudi orationem meam
Ad te omnis caro veniet
Requiem aeternam dona eis Domine
Et lux perpetua luceat eis
Geef hun de eeuwige rust o Heer
en laat het eeuwig licht op hen schijnen
U God in Sion, komt een lied toe
Aan u zal de eed worden ingelost in Jerusalem
Verhoor mijn gebed
Al wat vlees is keert tot u
Geef hun de eeuwige rust o Heer
en laat het eeuwig licht op hen schijnen
Graduale
Requiem aeternam dona eis Domine
Et lux perpetua luceat eis
In memoria aeterna erit justus
Ab auditione mala non timebit
Geef hun de eeuwige rust o Heer
en laat het eeuwig licht op hen schijnen
De rechtvaardige zal eeuwig worden herinnerd
en hoeft geen beschuldiging te vrezen
Offertorium
>Domine Jesu Christe rex gloriae
Libera animas omnium fidelium defunctorum
De poenis inferni et de profundo lacu
Libera eas de ore leonis
Ne absorbeat eas tartarus
Nec cadant in obscurum
Sed signifer sanctus Michael
Representet eas in lucem sanctam
Quam olim Abrahae promisisti
Et semini eius
Heer Jezus Christus, roemvolle koning,
bewaar de ziel van alle gestorven gelovigen
voor helse straffen en diepe krochten
Bevrijd hen uit de muil van de leeuw
opdat de Tartarus hen niet verzwelgt
en zij in duisternis vallen
dat daarentegen de heilige vaandeldrager Michael
hen zal voorgaan naar het eeuwige licht,
wat U ooit aan Abraham hebt beloofd
en aan zijn nakomelingen
Sanctus
Sanctus sanctus sanctus
Dominus Deus sabaoth
Pleni sunt coeli et terra gloria tua
Hosanna in excelsis
Benedictus qui venit in nomine Domini
Hosanna in excelsis
Heilig heilig heilig
Heer God Sabaoth
vervuld zijn hemel en aarde van uw glorie
Verheven verlosser !
Gezegend is hij die komt in de naam van de Heer
Verheven verlosser !
Agnus Dei
Agnus Dei qui tollis peccata mundi
Dona eis requiem aeternam
Lam van God, dat de zonden der wereld op zich
nam, geef hun de eeuwige rust<
Communio
Lux aeterna luceat eis Domine
Cum sanctis tuis in aeternum
Quia pius es
Requiem aeternam dona eis Domine
Et lux perpetua luceat eis
Quia pius es
Laat het eeuwig licht op hen schijnen
voor altijd temidden van uw heiligen
want gij zijt mild
Geef hun de eeuwige rust o Heer
en laat het eeuwig licht op hen schijnen
want gij zijt mild
Audivi vocem (toegevoegd motet)
Audivi vocem de coelo dicentem mihi
Beati mortui qui in Domino moriuntur
(Openb.14:13)
Ik hoorde een stem uit de hemel tot me zeggen:
Zalig de doden die sterven in de Heer
