'Laat alle vrouwelijke en mannelijke natuurgeesten binnen, die maar naar binnen willen, want de Chacona is breder dan de zee. Ze is een vermaarde mestiezin die naar verluid meer heiligschennis en beledigingen heeft geuit dan ooit in Aruba is vertoond .. '
De chacona werd zo populair, dat ze zelfs 'door de kieren van de kloosterdeuren binnendrong'. (meer info: Dance History Archives). In de Europese hofkringen raakte deze 'verboden dans' in zwang als de meer gecultiveerde chaconne. Barok-componisten van naam (w.o. Lully, Purcell en Bach) schreven er muziek voor. Arañes versie 'A la vida bona' werd in 1624 in Rome gepubliceerd - nog een oorspronkelijke chacona: een carnavalesk spotlied vol onzinnige tegenstellingen en dwaze Jeroen Bosch-achtige taferelen. Schilderijen en liederen uit de renaissance zaten altijd vol met symbolen en subtiele verwijzingen, bestemd voor het dubbelzinnige (intellectuele?) publiek. Slechts een paar kon ik ontcijferen ... Ook het rijmschema van de coupletten is interessant: a b b a a c c -ona' 'y la fama lo pregona'
Un sarao de la Chacona se hizo el mes de las rosas huva millares de cosas y la fama lo pregona |
Een avond in de rozenmaand dansten wij de chacona en de duizend dingen die gebeurden zijn wijd en zijd bekend |
Estribillo A la vida, vidita bona, vida vámonos a Chacona |
refrein Op het goede, goede leven ! Kom dansen we de chacona ! |
Copla Porque se casó Almadan se hizo un bravo sarao dançaron hijas de Anao con los nietos de Milan Un suegro de Don Beltrán y una cuñada de Orfeo començaron un guineo y acabólo un amaçona y la fama lo pregona. |
1 Omdat Almadan ging trouwen was er een groots feest En de dochters van Aeneas dansten met de kleinzonen van Milan. Een schoonvader van Don Beltran en de schoonzus van Orpheus begonnen een guinese dans die eindigde met een amazone en ze zijn wijd en zijd bekend |
Copla Salió la zagalagarda con la muger del encenque y de Zamora el palenque con la pastora Lisarda. La mezquina Doña Albarda trepocon pasa Gonzalo y un ciego dió con un palo tras de la braga lindona y la fama lo pregona. |
2 Daar kwam een stevige boeremeid met de vrouw van een zieke man op de kermis van Zamora met de herderin Lisarda. Mevrouw Albarda de roddelaarster ging op stap met Gonzalo en een blinde sloeg met zijn stok op een verrukkelijk achterwerk (! *) en hij is wijd en zijd bekend |
Copla Salió el medico Galeno con chapines y corales y cargado de atabales el manto Diego Moreno El angañador Vireno salió tras la trage malla y la manta de Cazalla con un mosca de Arjona y la fama lo pregona |
3 Daar kwam ook de arts Galenus met klompen en koralen kralen en Diego Moreno's mantel was met trommels volgehangen. Daar kwam Vireno de bedrieger achter een dikke vrouw vandaan en de opschepper uit Cazalla liep met een geniepig ventje uit Arjona en hij is wijd en zijd bekend |
Copla Salió Ganasa y Cisneros con sus barbas chamuscadas y dándose bofetadas Anasarte y Oliveros Con un sartal de torteros salió Esculapio el doctor y la madre del Amor puesta a la ley de Bayona y la fama lo pregona |
4 En daar kwamen Ganasa en Cisneros met hun verschroeide baard en Anasarte en Oliveros deelden harde meppen uit En daar kwam met een beslagkom de geneesheer Aesculaap met Cupido's moeder gehoorzaam aan Bayonne's wet en hij is wijd en zijd bekend |
Copla Salió la Raza y la traza todas tomadas de orín y danzado un matachín el ñate el viaraza. Entre la Raza y la traza se levantó tan gran lid que fué menester que El Cid que baylase una chacona y la fama lo pregona |
5 En daar kwam trots zigeunervolk allemaal met pis besmeurd Een gemaskerde nar vertolkte met dans een goedzak en een booswicht. En onder het zigeunervolk brak er zo'n groot tumult uit dat ze El Cid moesten roepen om voor hen een chacona te dansen en zijn roem snelt hem vooruit |
Copla Salió un carga de Aloé con todas sus sabandijas luego bendiendo alelixas salió la grulla en un pié. Un africano sin fe un negro y una gitana cantando la dina dana y el negro la dina dona y la fama lo pregona |
6 Daar kwam een lading Aloe met alle soorten ongedierte en staande op één poot verkocht de kraanvogel haverkost. Een heiden uit Afrika een zigeunerin en een neger zongen een gezellig deuntje en de neger met zijn deuntje hij is wijd en zijd bekend |
Copla Entraron treynta Domingos con veinte Lunes a cuestas y cargo con esas cestas un asno dando repingos. Juana con tingolomingos salió las bragas enjutas y más de cuarenta putas huyendo de Barcelona y la fama lo pregona |
7 En dertig zondagen kwamen binnen met twintig maandagen achter hen aan en met manden zwaar beladen sputterde de ezel koppig tegen. En Juana met haar snuisterijen liep daar in een te kleine onderbroek gevolgd door minstens veertig hoeren zojuist ontvlucht uit Barcelona en haar roem snelt haar vooruit |